Görevi Kötüye Kullanma Suçu Nedir?

Görevi Kötüye Kullanma Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu’na Göre Görevin Kötüye Kullanılması

Kamu görevlilerinin, görevlerini yerine getirirken keyfi, kasıtlı ya da ihmalkâr davranmaları, sadece vatandaşın haklarını değil, devlete olan güveni de zedeler. Bu nedenle “görevi kötüye kullanma suçu”, Türk Ceza Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiştir. Peki bu suç ne zaman oluşur, hangi davranışlar bu kapsamda değerlendirilir ve kimler sorumlu tutulabilir?

1. Suçun Yasal Tanımı (TCK 257)

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 257. maddesi, görevi kötüye kullanma suçunu şu şekilde düzenler:

Madde 257 – (1) Görevinin gereklerine aykırı hareket ederek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız kazanç sağlayan kamu görevlisi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, benzer şekilde zarar ya da kazanç doğuran kamu görevlisine ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir.

2. Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Unsurları

Bir davranışın bu suçu oluşturabilmesi için bazı kanuni unsurların bir arada bulunması gerekir. Bunlar:

a) Fail: Sadece kamu görevlisi olan kişiler bu suçun faili olabilir.Türk Ceza Kanunu’nun 6. maddesine göre kamu görevlisi:

·         Kamusal faaliyet yürüten,

• Atama, seçim veya sözleşme ile görev alan,

• Devlet adına yetki kullanan kişidir.

Örnek: Polis, öğretmen, zabıta, kaymakamlık memuru, belediye görevlisi, vergi dairesi çalışanı vs.

b) Fiil (Hareket): İki şekilde işlenebilir:

1. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etme:

• Yetki aşımı

• Haksız işlem yapma

• Ayrımcılık, kişisel yakınlığa göre işlem

2. Görevin Gereklerini Yapmama (İhmal):

• Süre içinde işlem yapmamak

• Bilerek bekletmek

• Müdahale etmemek

• Cevapsız bırakmak

c) Mağduriyet, Zarar veya Haksız Kazanç:

Suçun tamamlanması için fiilin şu sonuçlardan en az birine yol açması gerekir:

• Kişilerin mağduriyeti (örneğin işlem yapılmaması nedeniyle hakkını kullanamamak),

• Kamunun zararına yol açmak (örneğin vergi tahsil etmemek),

• Haksız kazanç sağlanması (örneğin tanıdığa ayrıcalıklı işlem yapılması).

 d) Kast: Görevi kötüye kullanma suçu kasten işlenebilir. Yani failin, yaptığı işlemin kanuna aykırı olduğunu bilmesi ve buna rağmen bunu gerçekleştirmesi gerekir. Taksirle işlenemez.

3. Fail ve Mağdur Kimdir?

Fail (Suçlu)	Sadece kamu görevlisi olabilir.
Mağdur	İşlemlerden zarar gören herkes olabilir. Vatandaş, tüzel kişi, kurum vs.

Örnek: Tapu memurunun vatandaşın başvurusunu bekletmesi sonucu alım-satım yapılamazsa, mağdur vatandaş olur.

4. Suça Örnek Davranışlar

• Öğretmenin bazı öğrencilere torpil yapması

• Belediyede başvurulara keyfi öncelik tanınması

• Memurun vatandaşa “günlerce gel yarın gel” diyerek işini sürüncemede bırakması

• Polis memurunun görevli olduğu halde olay yerine kasıtlı olarak geç gitmesi

• İmar ruhsatı başvurusunun bilinçli olarak geciktirilmesi

Bu tür durumlar, görevi kötüye kullanma veya ihmal suçunu oluşturabilir.

5. Mağdur Ne Yapmalı?

Eğer bir kamu görevlisinin davranışı nedeniyle hak kaybına uğradığınızı düşünüyorsanız:

1. CİMER Üzerinden Şikayet:

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığıyla kamu görevlisini ihbar edebilirsiniz.

2. Kurum İçi Başvuru:

İlgili kuruma yazılı dilekçe ile başvurarak işlem yapılmasını isteyebilirsiniz.

3. Savcılığa Suç Duyurusu:

Doğrudan Cumhuriyet Başsavcılığına giderek suç duyurusunda bulunabilirsiniz.

4. İdari Tazminat Davası:

Uğradığınız zarar için ilgili kamu idaresine karşı maddi/manevi tazminat talep edebilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Müdür işlemimi yapmıyor. Bu suç mu?Eğer kasıtlı olarak geciktiriliyorsa, görevi ihmal suçu gündeme gelebilir.

Polis gereksiz yere ceza kesti. Ne yapabilirim?İdari başvuru yolları dışında, kötüye kullanma varsa suç duyurusu yapılabilir.

 Memur bana ayrımcılık yaptı. Görevi kötüye girer mi?Evet. Görevin gereklerine aykırı şekilde farklı muamele suç kapsamına girer.

Kamu görevlilerinin görevi bir “ayrıcalık” değil, hizmet yükümlülüğüdür. Bu görev kötüye kullanıldığında, vatandaşın yasal olarak şikâyet ve cezalandırma hakkı vardır. Unutulmamalıdır ki, kamu gücü kişisel çıkarlar için değil, toplumun menfaati için kullanılır.

Görevi kötüye kullanma suçu, sadece bireylerin değil toplumun da adalet duygusunu sarsar. Bu nedenle, kanun koyucu hem ceza hukuku hem de idari hukuk yollarıyla mağdurların hakkını aramasını sağlamıştır.

Eğer bir kamu görevlisinin yetkisini kötüye kullandığını, görevini kasıtlı olarak yerine getirmediğini veya size zarar verdiğini düşünüyorsanız, bu bir suçtur ve hakkınızı aramanız en doğal hakkınızdır.